Utrata apetytu, powtarzające się bóle głowy, kołatanie serca czy zaburzenia w widzeniu mogą być przyczyną jakieś choroby, albo niedoboru niektórych składników odżywczych. Powyższe dolegliwości są bardzo charakterystyczne w sytuacji, gdy organizm otrzymuje za mało witaminy B. A bardziej precyzyjnie witamin B, gdyż pod tą nazwą kryje się tak naprawdę grupa związków chemicznych, dobrze rozpuszczalnych w wodzie.

Medycyna rozróżnia obecnie osiem witamin z tej grupy, są to:

  • witamina B1 (tiamina)
  • witamina B2 (ryboflawina)
  • witamina B3 (witamina PP)
  • witamina B5 (kwas pantotenowy)
  • witamina B6 (pirydoksyna)
  • witamina B7 (biotyna)
  • witamina B9 (kwas foliowy)
  • witamina B12 (kobalamina)

Witaminy z grupy B są przede wszystkim odpowiedzialne za prawidłową pracę układu nerwowego. Bezpośrednio przekładają się na kondycję psychiczną, poprawiając nastrój i łagodząc napięcia nerwowe. Ale ich rola jest znacznie szersza, mają chociażby duże znaczenie dla prawidłowego przebiegu procesów metabolicznych zachodzących w naszych organizmach. Mimo, że każda z witamin wchodzących w skład grupy B ma nieco odmienne działanie, to każda z nich zapewnia sprawny umysł i lepsze samopoczucie.

 

Właściwości witaminy B

Witaminy z grupy B dobrze rozpuszczają się w wodzie, nie są jednak trwałe, dlatego też nasze organizmy ich nie magazynują. Chroni to przed ryzykiem zatrucia zbyt dużymi dawkami, ale jednocześnie wymusza regularne dostarczanie w pożywieniu czy suplementach. Poszczególne witaminy z grupy B mają duże znaczenie, każda z nich ma nieco inną rolę do spełnienia. Wszystkie one przenikają przez barierę krew-mózg, przez co aktywnie wspierają działanie układu nerwowego, ale ich działanie jest znacznie szersze.

  • Witamina B1 (tiamina)

Podstawowym zadaniem tiaminy jest wspomaganie pracy układu sercowo-naczyniowego, ale odgrywa ona też istotną rolę przy prawidłowym rozwoju układu kostnego. Wykazuje działanie przeciwbólowe, przyspiesza gojenie ran, a dzięki udziałowi w procesach metabolizmu węglowodanów i białek wspomaga procesy energetyczne zachodzące w organizmie. Dobrym źródłem tiaminy są pełnoziarniste produkty zbożowe i zawierające drożdże, a także warzywa strączkowe i brązowy ryż.

  • Witamina B2 (ryboflawina)

Witamina B2, zwana też ryboflawiną, jest organicznym związkiem, niezbędnym do prawidłowej pracy układu odpornościowego u ludzi. Bierze ona udział w procesach umożliwiających prawidłową pracę błon śluzowych - dotyczy to zarówno układu oddechowego, jak też przewodu pokarmowego. Jest niezbędna do wydzielania kortyzolu - hormon ten ma właściwości przeciwzapalne, a także do wytwarzania neuroprzekaźników ( dopaminy, serotoniny ). Wzmacnia wzrok, poprawia stan paznokci, włosów i skóry, wspomaga leczenie wielu chorób. Dużo ryboflawiny zawierają rośliny strączkowe, wołowina, tłuste ryby oraz wątróbka.

  • Witamina B3 (witamina PP)

Niacyna, kwas nikotynowy czy witamina PP,  - wszystkie te nazwy oznaczają po prostu witaminę B3, kolejną z szerokiej rodziny witamin z grupy B. W odróżnieniu od innych witamin, ta może być wytwarzana przez nasze organizmy, jednak w na tyle małych ilościach, że i tak trzeba ją dodatkowo dostarczać z pożywieniem. Niacyna ogranicza toksyczne działanie różnych substancji chemicznych, bierze udział w wytwarzaniu hormonów płciowych i insuliny, a także poprawia ukrwienie skóry. Jest ona konieczna do prawidłowej pracy układu nerwowego i mózgu, pomaga w tworzeniu czerwonych krwinek oraz obniża poziom cholesterolu. Dobrym źródłem witaminy B3 są wątroba, masło orzechowe, kasza gryczana, tłuste ryby, migdały i otręby pszenne.

  • Witamina B5 (kwas pantotenowy)

Witamina B5, znana też jako kwas pantotenowy, podobnie jak inne witaminy z grupy B, pełni bardzo ważną rolę w prawidłowym funkcjonowaniu układu nerwowego oraz w procesach metabolicznych. Często się na nią mówi witamina antystresowa, gdyż reguluje produkcję hormonów w nadnerczu, wpływających na stres i emocje. Poza tym poprawia stan włosów, skóry i paznokci, opóźnia tworzenie się zmarszczek oraz wspiera wytwarzanie czerwonych krwinek. Witaminę B można znaleźć między innymi w drobiu, czerwonym mięsie, rybach, wątrobie, jajkach, roślinach strączkowych i pełnoziarnistym pieczywie.

  • Witamina B6 (pirydoksyna)

Podstawową rolą pirodyksyny, czyli witaminy B6, jest udział w reakcjach enzymatycznych i przemianach białek, dzięki temu jest niezwykle ważna dla prawidłowej pracy wielu narządów. Jest niezbędna do wytwarzania hemoglobiny, pełni rolę przeciwutleniacza i wykazuje właściwości przeciwzapalne. Jej odpowiedni poziom w organizmie zapobiega wielu chorobom, między innymi układu krążenia czy nerwowego, a także zwiększa odporność immunologiczną organizmu. Witamina B6 znajduje się między innymi kaszy gryczanej, produktach z drożdżami, wątrobie, mięsach, warzywach i owocach obfitujących w skrobię.

  • Witamina B7 (biotyna)

Witamina B7, witamina H czy biotyna to różne nazwy tego samego związku, czyli witaminy B7. Ponieważ jest ona wytwarzana przez bakterie, niektóre grzyby i glony, to nasz organizm w jelitach syntezuje ją w niewielkiej ilości. Biotyna pełni ważną rolę w prawidłowej przemianie materii, między innymi stabilizując poziom glukozy we krwi, dlatego jest niezwykle istotna dla osób mających cukrzycę. Oprócz tego bierze udział w metabolizmie leucyny oraz syntezie kwasów tłuszczowych, poprawia stan skóry i wspiera prawidłowy rozwój organizmu. Dużo biotyny zawierają żółtka jaj, wątroba, włoskie i ziemne orzechy, pieczywo pełnoziarniste, szpinak i grzyby.

  • Witamina B9 (kwas foliowy)

Kwas foliowy najlepiej jest znany wszystkim paniom będącym w ciąży - jego niedobór może bowiem spowodować wady płodu. Ale dla reszty osób też jest niezwykle ważny, wielu specjalistów uważa go za jedną z najważniejszych witamin. Tak naprawdę pod nazwą witaminy B9 kryje się aż dwadzieścia związków będących pochodną peptyny, nie są one syntezowane w naszych organizmach. Witamina B9 przede wszystkim bierze udział w syntezie kwasów nukleinowych, a także ma działanie regulujące wzrost i funkcjonowanie komórek. Wspomaga prawidłową pracę układu nerwowego i mózgu, zapobiega anemii i wadom wrodzonym, jest niezbędny w metabolizmie homocysteiny. Dobrymi źródłami kwasu foliowego są wątróbka, pełnoziarniste pieczywo, żółtka jaj, brokuły, kalafiory, brukselka, kapusta, sałata i szpinak.

  • Witamina B12 (kobalamina)

Witamina B12 nazywana jest także kobalaminą, ze względu na to, że zawiera w swoim składzie atomy kobaltu. Podobnie jak inne witaminy z grupy B, również ona odgrywa bardzo ważną rolę w prawidłowym funkcjonowaniu układu krwionośnego i nerwowego. Kobalamina uczestniczy w procesach metabolizmy i podziału komórek, syntezie mieliny oraz produkcji czerwonych krwinek. Dzięki temu, że zapobiega odkładaniu się blaszek miażdżycowych w naczyniach krwionośnych, bardzo się przydaje do obniżenia poziomu złego cholesterolu. Kobalaminę można znaleźć między innymi w wątrobie, nerkach, sercu, tłustych rybach, czerwonym mięsie, kurczaku, serach, mleku i żółtkach jaj.

 

Na co pomaga naturalna witamina B

Ze względu na to, że pod nazwą witamina B kryje się tak naprawdę kilkanaście różnych związków, to ich znaczenie dla naszego organizmu będzie różne, zależnie od konkretnej witaminy. Generalnie wszystkie jednak mają bardzo duży wpływ na układ nerwowy - zarówno jeśli chodzi o właściwości antystresowe, jak również wytwarzanie i wspomaganie pracy neuroprzekaźników, na przykład dopaminy, serotoniny i acetylocholiny. Jednocześnie witaminy B łagodzą przebieg wielu schorzeń o podłożu neurologicznym, między innymi stwardnienia rozsianego, choroby Alzheimera czy depresji. Naturalna witamina B jest też bardzo ważna dla przebiegu procesów metabolicznych i regulacji przemiany materii. Tu szczególną rolę odgrywają tiamina i pirydoksyna, które to związki wchodzą w skład enzymów trawiennych oraz wspomagają reakcje enzymatyczne i przemiany białek, tłuszczów czy węglowodanów. Należy też wspomnieć o wytwarzaniu tak potrzebnych naszym organizmom hormonów i insuliny - a w tym na przykład aktywny udział biorą niacyna, ryboflawina i kwas pantotenowy.

Kolejnymi ważnymi obszarami, w których witamina B pod różną postacią jest niezastąpiona, jest  produkcja czerwonych krwinek oraz wspieranie układu odpornościowego. W wytwarzaniu czerwonych krwinek biorą udział niacyna, kwas pantotenowy i pirydoksyna, natomiast praktycznie wszystkie witaminy z tej rodziny pomagają w podnoszeniu odporności organizmu na różne zagrożenia. Odpowiednia ilość witamin z grupy B to także zdrowe włosy, paznokcie i skóra, ale też pamięć i koncentracja. Witamina B9, o czym było już wspominane, jest bardzo ważna dla prawidłowego rozwoju płodu podczas ciąży. Jej niedobór może powodować wady cewy nerwowej, dlatego w tym okresie niezwykle ważne jest dostarczanie jej w odpowiedniej ilości.

 

W czym jest witamina B

Naturalna witamina B występuje zarówno w produktach pochodzenia roślinnego, jak i zwierzęcego - oczywiście różne związki z tej rodziny można znaleźć w różnych składnikach pokarmowych. Dobrym źródłem witamin B jest pełnoziarniste pieczywo - zawiera ono między innymi tiaminę, niacynę, kwas pantotenowy pirydoksynę, biotynę i kwas foliowy. Miłośnicy roślin strączkowych i wszelkiej zieleniny powinno pamiętać, że znajdą w nich między innymi tiaminę, ryboflawinę, biotynę czy kwas foliowy. Kolejną ważną grupą spożywczych produktów z witaminą B są czerwone i białe mięsa, podroby oraz ryby - stanowią one źródło ryboflawiny, niacyny, kwasu pantotenowego, pirydoksyny biotyny i kobalaminy. Spożywanie produktów pochodzenia zwierzęcego jest szczególnie ważne w przypadku witaminy B12, która nie występuje w produktach roślinnych. Jeśli ktoś nie lubi lub nie chce jeść mięsa, ryb i podrobów, to może witaminę B pod różną postacią uzupełniać mlekiem, serami i żółtkami jaj - w tych składnikach odżywczych także znajdują się spore ilości naturalnej witaminy B. Niedocenianym, a jednocześnie niezwykle bogatym źródłem witamin z grupy B są drożdże, zawierają one prawie wszystkie rodzaje witaminy B, to znaczy B1, B2, B3, B5, B6, B9 i B12. Są pod tym względem bezkonkurencyjne, a tak szeroki zestaw sprawia, że działanie witamin jest znacznie silniejsze, niż gdyby były one dostarczane pojedynczo.

 

Skutki niedoboru witaminy B

Witaminy z grupy B odgrywają ważną rolę w organizmie, dlatego też ich niedobór może zaburzać jego prawidłowe funkcjonowanie. Duże znaczenie ma też fakt, że pomiędzy poszczególnymi witaminami z grupy istnieją duże zależności, i niedobór nawet jednej może mieć znacznie szersze konsekwencje. W szczególności ta grupa witamin ma duży wpływ na funkcjonowanie układu nerwowego. Wszelkie niedobory będą się objawiały różnymi zaburzeniami, począwszy od gorszej koncentracji i uczucia zmęczenia, aż po skrajne formy awitaminozy. Charakterystyczne objawy niedoborów witamin z grupy B zostały przedstawione poniżej.

  • witamina B1 (tiamina)

Duży niedobór tiaminy może doprowadzić spowodować poważne zaniki otoczki mielinowej w nerwach ruchowych, co jest przyczyną choroby beri-beri. Często spotykanymi objawami są też zmęczenie, zaburzenia koncentracji, senność, drżenie mięśni i obniżenie ogólnej odporności.

  • witamina B2 (ryboflawina)

U osób z niedoborem witaminy B2 mogą się pojawiać zaburzenia wzrostu, bóle głowy, drażliwość i zmiany skórne, na przykład stany zapalne czy pękania kącików ust. Niekiedy dolegliwości mogą być poważniejsze, związane bezpośrednio z układem nerwowym - bóle mięśni, rwa kulszowa czy zapalenie korzonków nerwowych.

  • witamina B3 (witamina PP)

Stany zapalne skóry, pelagra, ogólne osłabienie czy biegunki mogą być powodem niedoboru witaminy B3. W poważniejszych przypadkach mogą się pojawić różnego rodzaju zaburzenia psychiczne, a nawet otępienia i porażenia kończyn.

  • witamina B5 (kwas pantotenowy)

W przypadku większych niedoborów witaminy B5 mogą się pojawić bóle mięśni i głowy, uczucie zmęczenia, wypadanie włosów, drażliwość czy pogorszenie stanu cery. Objawy te na szczęście szybko ustępują po uzupełnieniu niedoboru kwasu pantotenowego.

  • witamina B6 (pirydoksyna)

Ponieważ witamina B6 bierze ważny udział w prawidłowym funkcjonowaniu układu nerwowego, to jej zbyt mała ilość objawia się takimi zaburzeniami, jak rozdrażnienie, ogólne zmęczenie, stany depresyjne, a nawet drgawki i objawy padaczkowe.

  • witamina B7 (biotyna)

Niedobór biotyny szybko daje znać o sobie, choć zdarza się to bardzo rzadko. Jeśli komuś zaczną wypadać włosy, pojawi się niepokojąca wysypka na twarzy, zaczną pękać usta czy boleć język, to niewykluczone, że właśnie tej witaminy zaczyna brakować.

  • witamina B9 (kwas foliowy)

Zbyt mała ilość kwasu foliowego jest szczególnie niebezpieczna dla kobiet w ciąży, gdyż może być przyczyną poważnych wad płodu. Niedobór tej witaminy może się też objawiać chorobami układu krążenia, niedokrwistością, osteoporozą oraz anemią.

  • witamina B12 (kobalamina)

Na niedobór witaminy B12 szczególnie narażone są osoby spożywające mało mięsa i produktów pochodzenia zwierzęcego. Może się on objawić między innymi ospałością i zmęczeniem, silnymi bólami głowy, zaburzeniami widzenia, mrowieniem stóp i dłoni, łamliwością włosów i paznokci czy wysuszeniem błon śluzowych.

 

Witamina B oraz jej suplementacja

Nasze organizmy nie są w stanie, z drobnymi wyjątkami, magazynować witamin z grupy B, dlatego niezbędne jest ich regularne dostarczanie, czy to w naturalnym pożywieniu, czy w formie suplementów. Przy regularnej, zróżnicowanej diecie nie powinno być problemów z niedoborami poszczególnych witamin, ale trzeba mieć na uwadze to, ze są one wrażliwe na różnego rodzaju używki. Jeśli ktoś pije w nadmiarze alkohol, kawę czy herbatę, a także spożywa duże ilości cukru, to wtedy proces przyswajania witamin B może zostać zaburzony. Na pewno wskazaniem do zażywania suplementów z witaminą B jest przyjmowanie niektórych leków, szczególnie antybiotyków, ale też warto pomyśleć o dodatkowym wspomaganiu, jeśli ktoś nie do końca prawidłowo się odżywia. Ze względu na to, że nadmiar witamin z grupy B jest na bieżąco wydalany z organizmu, to trzeba je bardzo systematycznie dostarczać. Prawidłowa suplementacja może być dodatkowo utrudniona przez to, że poszczególne witaminy wzajemnie wpływają na wchłanianie, i trzeba zachować między nimi odpowiednie proporcje.

 

Na rynku jest dostępnych wiele preparatów i suplementów zawierających witaminy z grupy B. Niektóre z nich są oferowane pojedynczo, zawierając tylko jedną z witamin, inne w wielowitaminowych kompleksach, o odpowiednio dobranym składzie. Najpopularniejsze i najczęściej kupowana jest witamina B w tabletkach, ale sporo osób wybiera też formę syropu czy wygodnych do połknięcia kapsułek. Jeśli szukasz dobrych, sprawdzonych suplementów z witaminą B, to zapraszamy do zapoznania się z propozycją naszego sklepu internetowego. Oferujemy zarówno pojedyncze witaminy, jak również dobrze zbilansowane kompleksy, przeznaczone zarówno dla dzieci jak i dorosłych.